Groby weteranów. Apel!

„Nie tylko genealodzy zyskują dzięki indeksacji ksiąg metrykalnych” – to cytat z publikacji, zamieszczonej na stronie https://jzi.org.pl/o-nas/o-nas-napisali/.  To ja właśnie zyskałam! I to bardzo dużo! Ubolewam tylko nad sobą, że tak późno (bo dopiero w lutym 2024 r.) odkryłam bogate zasoby kopii ksiąg metrykalnych i Geneo search engine, łatwą w obsłudze, dobrze działającą. Stało się to dzięki Pani Justynie Stolarskiej z Krasnopola, która przysłała do mnie mail w sprawie swojego krewnego. Z nawiązanej korespondencji dowiedziałam się o Stowarzyszeniu JZI oraz o jego bogatych zasobach. Zaczęłam uczyć się z nich korzystać. A niedawno, 10 maja br., miałam przyjemność poznania Zespołu tworzącego Stowarzyszenie JZI.  Całemu Zespołowi przekazuję słowa najwyższego szacunku i uznania. Jakże wielką radością było poznanie na zjeździe Stowarzyszenia tylu ciekawych, ofiarnych i pracowitych Osób! Każda rozmowa mnie wzbogacała, uczyła i dopingowała do pracy na moim własnym, skromnym poletku społecznej działalności.

Od 2019 r. zajmuję się bowiem mogiłami poległych i weteranów walk o wolność, niepodległość i granice Polski w latach 1863-1920, a szczególnie w Powstaniu Sejneńskim 1919 oraz w wojnie polsko-bolszewickiej 1918-1920. Na stronie internetowej https://powstancy-sejnenscy.pl/ widoczne są rezultaty tej działalności. Z kilkuletnich doświadczeń, wynikających z działań na rzecz rejestracji mogił w IPN jako GROBÓW WETERANA, mogę w pełni docenić, jak ważna jest tu możliwość skorzystania z efektów działalności Stowarzyszenia JZI, szczególnie w licznych przypadkach znajdywania na pomnikach błędnych dat urodzin czy lat życia.

Gdy daty na pomniku nie są zgodne z dokumentacją poświadczającą zasługi weterana, to zgłoszenie mogiły do rejestracji w IPN nie jest możliwe. Należy w takim przypadku wykazać, że napis na pomniku nie jest co prawda precyzyjny, ale w mogile rzeczywiście spoczywa nie ktoś inny, ale ten właśnie zasłużony weteran. W sprawach tego typu dowodem był dla IPN akt zgonu, pobierany przez rodzinę w Urzędzie Stanu Cywilnego. Dotarcie do rodzin było jednak bardzo trudne. Kolejne kartki, zostawiane na mogiłach z prośbą o kontakt, skutkowały odpowiedzią czasami dopiero po 2-3 latach.

Prosiłam często o pomoc Pana Andrzeja Szczudło, który w wielu niezwykle trudnych przypadkach bardzo pomógł (np. na pomniku napis: imię nazwisko i nic więcej albo: imię, nazwisko, żył 77 lat). Także Pan Stanisław Jachimowicz telefonicznie przekazywał informacje ze znalezionych przez siebie aktów urodzeń, ślubów czy zgonów. Gdybym przez te lata skojarzyła, że Panowie nie są tylko pojedynczymi entuzjastami genealogii, ale że jest także cała duża grupa entuzjastów, skupiona w Stowarzyszeniu JZI, to o ile szybciej rozwiązywałabym problemy związane z rozbieżnością dat! Stąd wniosek i apel: indeksacja ksiąg metrykalnych to wspaniałe narzędzie, inspirujące do prowadzenia na cmentarzach parafialnych szerokiej akcji wyszukiwania i zgłaszania do rejestracji w IPN mogił weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.

Podstawę takiego działania stanowi ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz. U. z 2018 r., poz. 2529). Tekst ustawy znajdziemy pod adresem: https://ipn.gov.pl/pl/upamietnianie/groby-weteranow-walk-o/akt-prawny/63913,Akt-prawny.html

Wniosek o rejestrację mogiły, przygotowany do własnoręcznego edytowania lub w wersji PDF, znajduje się pod adresem: https://ipn.gov.pl/pl/upamietnianie/groby-weteranow-walk-o/wnioski-o-wpis-do-ewide/64093,Wnioski-o-wpis-do-ewidencji.html

Wypełniony wniosek o rejestrację mogiły, załączniki dokumentujące zasługi weterana, opis miejsca położenia grobu oraz dwa zdjęcia mogiły weterana (cały grób i czytelny napis z bliska) należy wysłać do regionalnego oddziału IPN (np. dla Sejn jest to oddział białostocki, a dla Olecka olsztyński). Wniosek o rejestrację może złożyć dowolna instytucja lub osoba prywatna. W przypadku pozytywnej weryfikacji wniosku, po 2-8 miesiącach od daty złożenia, wnioskodawca na wskazany we wniosku adres otrzymuje zaświadczenie z numerem rejestracji mogiły oraz tabliczkę GRÓB WETERANA. Ogólnodostępna informacja o rejestracji mogiły umieszczana jest w BIULETYNIE INFORMACJI PUBLICZNEJ IPN. Wyszukiwarkę znajdujemy pod adresem: https://bip.ipn.gov.pl/bip/form/241,Ewidencja-grobow-weteranow-walk-o-Wolnosc-i-Niepodleglosc-Polski.html. Wpisanie do wyszukiwarki nazwiska i imienia weterana oraz akceptacja zapisanego na czerwonym tle słowa FILTRUJ powoduje wyświetlenie szeregu informacji, dotyczących między innymi przyczyny rejestracji mogiły jako GROBU WETERANA.

W razie pytań i wątpliwości służę pomocą. Mój mail:

ir**************@gm***.com

Na zdjęciu na górze widać, jak wygląda przesłana pocztą, zapakowana tabliczka, o wymiarach 8 cm na 15 cm, którą po rozpakowaniu przyklejamy do pomnika. Stanowi ona materialny wyraz rejestracji mogiły w centralnym systemie IPN.