
Każdy wierny kościoła rzymsko-katolickiego jest zobowiązany przynajmniej raz w roku na Wielkanoc przyjąć Komunię świętą. Obowiązek ten został określony prawnie przez Sobór Laterański IV w 1215 roku, a został potwierdzony przez Sobór Trydencki z 1569 r. dopiero wówczas, gdy osłabła gorliwość wiernych i zaczęto zaniedbywać korzystanie z Eucharystii. Z kolei synod poznański w 1689 roku nakazał proboszczom, aby na początku Wielkiego Postu sporządzali spis parafian zobowiązanych przyjąć Komunię św. wielkanocną. W czasie Komunii św. wielkanocnej przyjmujący ją otrzymywał zaświadczenie o wypełnieniu tego obowiązku. Po tym okresie należało kartki zebrać i porównać ze spisem sporządzonym na początku Wielkiego Postu.
W parafii augustowskiej ocalał jeden z takich spisów z początku 19 wieku obejmujący lata 1801-1806 oraz rok 1815. To ogromna baza informacji o ówczesnych mieszkańcach Augustowa i okolic wyznania rzymsko-katolickiego licząca prawie 15 500 pozycji. Początkowo spisy prowadzone były starannie – zawierały numer porządkowy osoby w danej miejscowości (osobno numerowano mężczyzn i osobno kobiety), imię i nazwisko oraz często stan cywilny i status społeczny lub relację względem głowy domu. W kolejnych latach spis stawał się mniej czytelny, choć księga zachowała się w dobry stanie. Ponadto zrezygnowano z numerowania osób i sporadycznie tylko podawano status społeczny. Imiona i nazwiska często zapisywano skrótowo. Wszystko to, w połączeniu z ogromną liczbą osób poważnie utrudniało indeksację, a później weryfikację.
Mimo to dokument ten jest bezcennym źródłem informacji o mieszkańcach parafii Augustowskiej uprawnionych do przyjmowania Komunii, czyli w wieku około 8 lat i starszych. I tak dla przykładu spis tej ludności w podziale na płeć i miejscowości dla roku 1801 wyglądałby następująco:
| Miejscowość | Mężczyźni | Kobiety | Razem | 
| Augustów | 492 | 551 | 1043 | 
| Białobrzegi | 5 | 2 | 7 | 
| Biernatki | 97 | 113 | 210 | 
| Gliniski | 54 | 45 | 99 | 
| Golub (Prusy) | 1 | 1 | |
| Komaszówka | 5 | 5 | 10 | 
| Krzyżewo (Prusy) | 1 | 1 | |
| Maże (Prusy) | 1 | 1 | |
| Olecko Małe (Prusy) | 1 | 1 | |
| Osowy Grąd | 37 | 32 | 69 | 
| Ponizie | 38 | 42 | 80 | 
| Promiski | 11 | 14 | 25 | 
| Reszki (Prusy) | 1 | 1 | |
| Świderek | 6 | 7 | 13 | 
| Trętowskie (Prusy) | 1 | 1 | |
| Turówka | 72 | 101 | 173 | 
| Twardy Róg | 3 | 3 | 6 | 
| Uścianki | 31 | 26 | 57 | 
| Żarnowo | 317 | 335 | 652 | 
| stan wojskowy | 74 | 19 | 93 | 
| Razem | 1247 | 1296 | 2543 | 
Jak widać sakrament Komunii św. przyjmowali nie tylko stali mieszkańcy Augustowa i okolic, ale również wojskowi i ich rodziny przebywające podówczas na tych terenach, a także sporadycznie mieszkańcy miejscowości leżących poza zachodnią granicą państwa. W innych latach, również sporadycznie znajdziemy mieszkańców innych parafii: Krasnybór, Lipsk czy Szczebra.
Przyglądając się bardziej szczegółowo zwłaszcza mniejszym miejscowościom można dość szczegółowo przypatrzeć się życiu ich mieszkańców. I tak dla przykładu spis z 1801 roku dla miejscowości Twardy Róg pokazuje nam, że gospodarzyli tam Wielmożny Karol Koronkiewicz wraz z żoną Anną i mieli dwójkę służących: Bartłomieja Zagórskiego i Marię Wawiórkowską. Drugie gospodarstwo zamieszkiwała Marianna Krzysztofikowa, zapewne wdowa, a w pracach gospodarskich pomagał jej Wincenty Toczyłowski.

Zapraszamy do lektury spisu znajdującego się na stronie parafii Augustów.
Benedyktyńską pracę zindeksowania niemal 15,5 tysiąca osób wykonała Wiola Ostrowska. Dziękujemy!
 
				









 
			 
			 
			 
			 
			
 
			 
			







