Słownik funkcji kościelnych łac.-pol.

Oznaczenia:
(o) – litera dodawana do wyrazu
(-o) – litera wymieniana w wyrazie

Język łaciński Skrót Język polski
A sacris. – Kapelan
A confessionibus. – spowiednik
Abbas – Opat
Administrator – pełni obowiązki proboszcza w okresie vacatu; tytuł odnosi się także do funkcji szpitalnej, bursy
Admundum Admdum, Adm – Godny (określenie księdza)
Admodum Reverendus Adm Rndus – Przewielebny (określenie księdza)
Admodum Reverendus Pater ARP – Przewielebny Ojciec (określenie księdza)
Anous – Przewielebny (określenie księdza)
Altari(-y)sta – duchowny pełniący obowiązki przy pewnym ołtarzu i pobierający związane z tym dochody
Altarium – ołtarz
annutiatio – zwiastowanie (przy wezwaniu kościoła) powiadomienie (w pozostałych przypadkach)
Antistes – Proboszcz
Augustiniamus – Augustianin
Archidiaconatus – archidiakonatu
Beatae Virginis Mariae BVM. – Najświętszej Marii Panny
Beatae Virginis Mariae Auxilium Christianorum BVM. Auxilium Christianorum – Najświętszej Marii Panny Wspomożycielki Wiernych
Beatae Virginis Mariae Claramontana BVM. Claramontana – NMP Jasnogórska
Beata Maria Virgo dolorosa BMV. Dolor. – NMP Boleściwa
Cancu ? – Kanonik
Canonicus Cncus – Kanonik
Capellani – kapelana
Capelanus – Kapelan
Carmalitorum – Karmelitanów
Coll: Infu. Vicaria – wikariusz infułat kolegiaty
Comentazin ? – Komendarz
Commendarius Commend., Comendarius – Komendarz, zarządca (duchowny), tymczasowy administrator beneficjum kościelnego, czasowy administrator (proboszcz)
Commendario – Komendarza
Commissarius – komisarz
Confessarium – spowiednika
Consistorium – Konsystorz
Consistorium Generale – Konsystorz Generalny
Consistorij Generalis Conrij Gnalis – Konsystorza Generalnego
Cooperator Coop. – Wikariusz
Cooperator loci Coop. loci lub Coop. l. – wikariusz miejscowy
Curator Cur. – Proboszcz
Curatum – Plebana
Curatus – faktyczny duszpasterz (proboszcz); opiekujący się Kuracją
Curatus Loci – Pleban miejscowy
Decano – Dziekana
Decanus – Dziekan
Decanus Forancus – Dziekan Foralny
Decollatii Sancti Joanni Baptisti Decoll. S. Joan. Bapt. – Ścięcia Świętego Jana Chrzciciela?
decretum Judicii Patrimonialis – dekretem Sądu Małżeńskiego
Ecclesia Parochiali – kościele parafialnym
Ecclesiae Eccleae, Eccae, Ea – kościoła
Ecela – kościoła
Episcopus – Biskup
Expositorii Canonicalis EC – kanonik (honorowa godność kościelna, wyróżnienie, połączone z przywilejem noszenia pelerynki)
Frater Fr – Brat (funkcja kościelna)
flaminium – urząd kapłański
Honestus – dostojny znakomity, szanowany (określenie duchownego prawosławnego lub unickiego)
Honorabilis – zaszczytny, czcigodny, dostojny, godny szacunku (określenie wiejskiego plebana, wikariusza)
Illustrissimi Illrimi – Najjaśniejszego (określenie księdza)
Illustrissimo – Prześwietnego, Przesławnego (określenie księdza)
In Communione Sanctae Matris Ecclesiae In Communione Sae Matris Ecclesiae – we wspólnocie Świętej Matki Kościoła
manu propria mp – ręką własną
monasterii mon – opactwa
Mandrita – Pasterz (w latina) używane jako mnich
Mansionarius – mansjonarz; częsty dodatek do wikariusz. Określał wikariusza ze stałym dochodem , często z ziemi.
Nativitatis Beatae Mariae Virginis Nat. BVM. – Narodzenia NMP
Officiali – Oficjała
Officium Consistorij Generalis Officium Conrij Gnalis – Urząd Konsystorza Generalnego
Officium parochiale – Urząd parafialny
Ordinis – Zakonu
Parochia(e) – parafii, parafiach
Parochus P. – Proboszcz
Parochus loci P. Loci – Proboszcz miejscowy
parochiali – proboszcza
Pastor – Pasterz, Proboszcz (ale raczej w rycie protestanckim)
Perillustrem Perillrem – Prześwietnego (określenie księdza)
Plebanus P. – Pleban (proboszcz parafii)
Pontifex – Biskup
Post Visitationem Archipresbiteralem – Po wizytacji archiprezbiteralnej (dekanalnej)
Praeposito Praep., Praepto – Prepozyta
Praepositus Praep., Praepus, Praeptus – Prepozyt (przewodniczący kapituły katedralnej, proboszcz kolegiaty, zastępca opata lub przeora w niektórych zakonach)
Preapositus – Proboszcz mający wikariuszy; najczęściej zarządzał parafią miejską
Prebendarius – prebendarz
Primas – Prymas
Princeps archiepiscoporum – Prymas
Productum Product – Przedłożono
Professus Prof – profes (zakonnik po złożeniu ślubów)
Promotor Pro – Promotor
Proptus ? – Prepozyt
Protektor – opiekun stowarzyszenia, zakonu. Nie administrował tylko reprezentował przed władzą zwierzchnią np. załatwiał sprawy zakonu żeńskiego u biskupa
provisor ecclesia – świecki zarządca kościoła
Purissimi Cordis Beatae Mariae Virginis P. Cor. BVM. – Najczystszego serca NMP
Rector Parochiae – administrator parafii (bez pełnej stałości)
Reverendissimus – przewielebny (tytuł, którym określano duchownego wyższej rangi np. biskupa)
Reverendus Rndus, Rnd9 – Wielebny (opat, biskup sufragan, prałat)
Reverendus Dominus R.D. – Wielebny Ksiądz
reverendi Rndi – wielebnego
revisum – przejrzano
ritus graeci r.g. – obrządku greckiego
ritus graecus r.g. – rytu greckiego; skrót występujacy przy nazwiskach świadków w aktach chrztu
ritus latini rit. lat., r.l. – obrządku łacińskiego
Sacellanus – ksiądz, kapłan
Sacerdos – ksiądz, kapłan
Sacerdote – kapłana
Sacerdotis – księdza
Sancti S. – Świętego (Św.)
Sancti Josephi Sponsi Beatae Virginis Mariae S. Jos. Sp. BVM. – Świętego Józefa Oblubieńca NMP
S. Familia. Curam. Anim. Gerit. Congr. S. Franc. Sal. – Św. Rodziny pod opieką duchową/duszpasterską bractwa Zgromadzenia Św. Franciszka Salezego
Sancti Spiritus S. Spiritus – Świętego Ducha
Sanctissimum Nomen Maria SS. Nomen M. – Najświętsze Imię Maria
Sedis Apostolicae Sed Apostolicae – Stolicy Apostolskiej
Senior – Przeor
Soldatis marianus – sodalicja mariańska
SS.Rosarij – Najświętszego Różańca
Theologia Doctor – doktor (Świętej ???) Teologii
Transfigurationis Domini Nostri Jesu Christi Transfig. D. N.j. Ch. – Przemienienia Pana Naszego Jezusa Chrystusa
U[triusque] I[uris] D[octor] U.I.D. – doktor praw obojga
Venerabilis – od venerabilitas przewielebność (tytuł dostojników duchownych, stosowany dla proboszca lub członka kapituły, kanonik)
Vicarius Vic. lub Vicar. – Wikariusz
Vicarius loci – Wikariusz miejscowy
visitatio – nawiedzenie (przy wezwaniu kościoła), wizytacja lub odwiedziny(w pozostałych przypadkach)
Visitationis Generalis – wizytacji generalnej
Vitricus Eclesie Radlinem – zarządzający kasą kościoła – tu nazwa miejscowości (np. radlińskiego)
Vyscupas – Biskup