Autor: Jamiński Zespół Indeksacyjny

Kontynuujemy indeksację parafii Janówka i do wyszukiwarki Geneo dodajemy kolejną księgę: zgony 1851-1855. To niemal 560 indeksów, w których możemy znaleźć kilka interesujących zapisów.

Między innymi znajdziemy tam odnotowane utonięcie w Jeziorze Necko, a także akt zgonu więźnia na podstawie zaświadczenia wydanego w Kalwarii. W 1855 roku umiera organista miejscowego kościoła oraz córka Andrzeja Bormsa, dzierżawcy folwarku Wronowo. Franciszkowi Meiznerowi, byłemu pisarzowi przy Policji Miasta Suwałki zamieszkałemu w Suchej Wsi, umiera córka. Warto zerknąć do nowo-dodanych indeksów nie tylko po to, aby wyszukać swoich przodków, ale również, aby poznać kawałek lokalnej historii.

Księgę indeksowała Wiola Ostrowska. Dziękujemy!

Z parafii Janówka zachowało się kilka bardzo starych ksiąg z XVII i początku XVIII wieku. Właśnie indeksy z jednej z nich przekazujemy w Wasze ręce: chrzty z lat 1702-1712.

To bardzo ciekawa księga z wielu powodów. Po pierwsze była prowadzona bardzo starannie przez ks. Jana Franciszka Sucharzewskiego, miejscowego proboszcza. Zapisywano miejscowość urodzenia dziecka, datę chrztu, imię dziecka, imię i nazwisko ojca, imię matki oraz imiona nazwiska i miejscowości zamieszkania chrzestnych. Niestety nie podawano nazwiska panieńskiego matki, więc poszukiwanie relacji rodzinnych po kądzieli jest nieco utrudnione. W początku XVIII wieku nie było jeszcze parafii Szczebra i w nowym zbiorze indeksów znajdziemy m.in. około 30 indeksów z miejscowości wcielonych pod koniec XVIII wieku do parafii szczeberskiej.

Ponadto znajdziemy tam ponad 50 chrztów z Augustowa i augustowskich przedmieść (Biernatki, Turówka, Żarnowo) oraz nieliczne chrzty z parafii Bargłów i Raczki. Z kolei ponad 100 razy do janowskiego kościoła przybywały chrzcić swoje dzieci rodziny z przygranicznych miejscowości pruskich, m. in. Prawdzisk, Giniów, Cimochów i innych. W księdze tej widać jak na dłoni bliskie związki pomiędzy katolikami po obu stronach granicy. Chrzestni dzieci mieszkańców polskich wsi pochodzili z Prus i odwrotnie, dzieci Polaków z Prus do chrztu trzymali mieszkańcy parafii leżących na terenie Królestwa Polskiego.

Warto również zwrócić uwagę na nazwiska, które jeszcze nie przybrały formy współczesnej. Oto kilka przykładów: Cieśluczyk (obecnie Cieśluk), Poźniaczyk (obecnie Późniak), Morgowniczyk (obecnie Morgownik) czy Kasjańczyk (obecnie Kasjan). Takich przykładów można mnożyć. Znajdziemy też bardzo liczne nazwisko, których próżno szukać w księgach metrykalnych spisywanych sto lat później. Rody wymarły na skutek późniejszych epidemii, bądź wyemigrowały w inne miejsca, które wydawały się lepsze do życia. Można też zwrócić uwagę na dość skromny wybór imion matek w tamtym okresie: 2/3 imion kobiet to Marianna, Katarzyna, Anna i Dorota. W przypadku imion ojców różnorodność była istotnie większa.

Skromność informacji o rodzicach w starych łacińskich księgach nadrabiana jest bogactwem informacji o chrzestnych. Osoby pochodzenia szlacheckiego chętnie często stawiali się przy chrzcielnicy, również w dwóch, trzech parach. Dzięki temu mamy szansę poznać mieszkańców ówczesnych dworów czy osoby pełniące różnorakie, często bardzo ważne funkcje państwowe. Przy analizowaniu wyników wyszukiwarki Geneo warto zagłębić się w sekcję ze szczegółami i bliżej przyjrzeć się chrzestnym.

W lipcu 1710 roku z księgi znikają wpisy ks. Sucharzewskiego, który tak ładnie przykładał się do jej prowadzenia. Podczas jego nieobecności chrzty w zastępstwie zapisują księża z sąsiednich parafii, którzy sporadycznie przybywają na janowska plebanię. Chrzczą również ojcowie zakonnicy z klasztoru w Krasnymborze. Ze względu na sporadyczną obecność księży, wierni po sakramenty udają się do kościołów w sąsiednich parafiach. Liczba wpisów gwałtownie spada – najczęściej jest to kilka wpisów jednego dnia, a potem wielotygodniowa, albo nawet wielomiesięczna przerwa. Również staranność tych wpisów pozostawia wiele do życzenia, a wręcz nie uzupełniano zapasu inkaustu tylko dolewano do kałamarza wody przez co zapisy są wyblakłe i niesłychanie trudne do odczytania.

Bałagan był na tyle duży, że nie odnotowano nawet wyraźnie rozpoczęcia zapisów w kolejnym 1712 roku, co poskutkowało błędnym opisem księgi podczas wizytacji wysłannika Prześwietnego Konsystorza Generalnego 140 lat później – metryki z roku 1712 zaliczono do metryk z roku 1711. Na szczęście w drugiej połowie marca 1712 roku do pracy proboszcza wraca ks. Sucharzewski i wpisy znów stają się pięknie uporządkowane.

Ponad 680 metryk zindeksował z łaciny (przy wsparciu całego zespołu) Krzysztof Zięcina. Dziękujemy!

Kontynuujemy uzupełnianie bazy danych wyszukiwarki Geneo o kolejne indeksy z parafii Rajgród. Niedawno dodaliśmy zawartość księgi kościelnej chrztów z lat 1818-1825. W tym samym równolegle okresie prowadzone były księgi cywilne. Niestety, jeśli chodzi o urodzenia zachowały się tylko dwie, z samej końcówki tego okresu – z lat 1824 i 1825.

Jakie są różnice pomiędzy księgami kościelnymi a cywilnymi, to chyba już wszyscy wiedzę, bo wielokrotnie o tym pisaliśmy. Po pierwsze pierwsza z nich we wpisach podaje chrzestnych, natomiast druga zawiera informacje o świadkach. Ponadto w księdze cywilnej znajdziemy przedstawicieli różnych wyznań, w tym kilkadziesiąt metryk narodzin dzieci żydowskich, których liczni przedstawiciele zamieszkiwali wtedy Rajgród i okolice. Z kolei w księdze kościelnej są wpisy dotyczące osób zamieszkujących przygraniczne tereny Prus, których próżno szukać w księgach cywilnych. Są też drobniejsze różnice, wynikające z pomyłek, pominięć i ewentualnych korekt. Wszystko to świadczy o konieczności indeksowania obu rodzajów ksiąg, mimo że dotyczą tego samego okresu czasu.

Pracy tej podjął się Mirosław Bronakowski i dostarczył niemal 500 nowych indeksów. Dziękujemy!

Do wyszukiwarki Geneo dodajemy dziś ostatni fragment księgi zgonów obejmujący  lata 1847-1852. Nadal pojawiają się ciekawe zawody i funkcje, a także wyraźne rozdzielenie szlachty wylegitymowanej od nielegitymowanej, co może mieć znaczenie dla przyszłych poszukiwań genealogicznych.

Dociekliwsi poszukiwacze odnajdą parę kolejnych zgonów z aresztów, jak i osoby pochodzące z dalszych stron, w tym także ślady po żołnierzach, górniku, budowniczych twierdzy Modlin, tkacza, stolarzy, bednarzy, szynkarzy,  policjantów, furmanów, pasterzy,  mularzy, pracowników tartaku o tym samym nazwisku i zmarłych jednego dnia (wypadek?) i wiele innych.

Z ciekawszych zawodów można wspomnieć komisjonera czyli agenta handlowego oraz traktiernika czyli restauratora, właściciela zajazdu. Jest także co najmniej jeden samobójca.

W tej części także wiele osób pozostaje pochowanych na mogiłkach prywatnych, bez księdza i opłaty tzw. „pokładnego”, a zgłoszenia do akt odbywały się często z dużym opóźnieniem. Metryki spisywane były nieco chaotycznie, zdarzały się przeskoki w numeracji, a rocznik 1852 w tej księdze kończy się pod koniec września.

Indeksacja została wzbogacona przede wszystkim o daty dzienne zgonów, dane świadków i dodatkowe informacje w stosunku do tego co można odnaleźć było do tej pory w Genetece. Jak się okazuje zwłaszcza daty dzienne z opóźnionych zapisów są istotne i wyjaśniają niekiedy przyczyny takiego opóźnienia. Statystyka i chronologia każą domniemywać, iż prawdopodobnie nie każdy zgon i narodziny mogą być odnotowane w księgach lub zupełnie pod innym rocznikiem.

Niemal 550 nowych indeksów przygotował Zbyszek Mierzejewski. Dziękujemy!

Im więcej osób z nami współpracuje przy indeksacji, tym częściej i więcej indeksów możemy Wam przekazywać. Dzisiaj kolejna, solidna porcja danych została wgrana do bazy wyszukiwarki Geneo. Są to indeksy urodzeń z parafii Rajgród z księgi kościelnej obejmującej lata 1818-1825. Księga prowadzona była częściowo w języku polskim, a częściowo w języku łacińskim i jak to często z księgami kościelnymiw tym okresie bywało, zapisy są dość niedbałe. Mimo to zawierają wiele cennych informacji genealogicznych, nie tylko o urodzonych i ich rodzicach, ale również o chrzestnych, którzy zawsze byli skrzętnie wynotowywani.

Niemal 1900 metryk zindeksował Mirek Bronakowski. Dziękujemy!

W nocy do bazy danych wyszukiwarki Geneo dodaliśmy kolejne indeksy zgonów z parafii Janówka. Zindeksowana księga z lat 1918-1924 liczy nieco ponad 530 metryk. Poszukujący swoich powiązań rodzinnych z parafiami Raczki i Szczebra, dla których większość ksiąg zaginęła, również będą zadowoleni. Zapisujący w każdym akcie wskazywał miejsce urodzenia zmarłej osoby i dzięki temu znajdziemy tu dane kilkudziesięciu osób pochodzących z tych skąpo uposażonych w księgi parafii.

Warto też wspomnieć o zmarłych osobach, przy których zapisano “zamieszkały/zamieszkała na ewakuacji”. Większość z nich pochodziła z parafii Żodziszki i Wojstom, a więc z powiatu święciańskiego guberni wileńskiej. Powiat święciański był intensywnie oblężany przez wojska niemieckie w latach 1915-1918, co spowodowało ucieczkę ludności cywilnej w spokojniejsze regiony. Najprawdopodobniej część z nich trafiła właśnie w okolice Janówki.

Księga znajduje sie w zasobach Archiwum Państwowego w Suwałkach. Zindeksowała ją Wiola Ostrowska. Dziękujemy!

Przed chwilą do wyszukiwarki Geneo dodaliśmy zindeksowaną zawartość trzech ksiąg ślubów z parafii Krasnopol. Są to lata 1819, 1821 i 1822.

Chyba najciekawszym znaleziskiem w tych trzech księgach jest akt ślubu wielmożnego Stanisława Zawadzkiego, porucznika Wojsk Polskich, komendanta Żandarmerii w Obwodzie Sejneńskim, urodzonego w Horodence (obecnie Ukraina) ze szlachetną Anielą Ossowską pochodzącą z Kukowa parafii rajgrodzkiej. Tymże aktem małżeństwa uprawniają również swoich pięcioro dzieci spłodzonych przed ślubem, które wymienione są z imienia i wieku. Znakomita garść informacji genealogicznych!

Ponadto na świadków swego ślubu młodzi powołali znamienitych wojskowych: Józefa Ładowskiego (35 lat) porucznika Wojsk Polskich, komendanta żandarmerii w Obw. Sejneńskim z Sejn, Jana Krajewskiego (30 lat) porucznika Wojsk Polskich komenderowanego do spisu wojskowego w Obw. Sejneńskim z Sejn i Stanisława Boguckiego (37) adiutanta komisji obwodowej z Sejn, a także miejscowych obywateli: Wincentego Litwińskiego, pisarza Sądu Spornego Pow. Sejneńskiego z Sejn oraz Jana Bartłomieja Boraczewskiego (55) byłego burmistrza Sejn zamieszkałego podówczas w Krasnopolu. Wszyscy oni złożyli swoje podpisy pod aktem.

Indeksowali: Anna Bury (1819) i Tomasz Gaździński (1821 i 1822). Dziękujemy!

Aż 270 razy proboszcz jeleniewski, ks. Antoni Bajkowski musiał podpisać się pod aktami urodzeń w 1813 roku. Jak w każdym roku nie zawsze ojcowie stawiali się do spisania aktu urodzenia. W przypadku urodzenia się dziecka pozamałżeńskiego, o ile ojciec sam nie przyznał się przed urzędnikiem stanu cywilnego do ojcostwa, wpisywano “ojciec nieznany”, a urodzenie zgłaszała akuszerka lub inna osoba z bliskiej rodziny. Zdarzało się też, że ojcu zmarło się przed narodzinami dziecka. Jednak jeden przypadek nieobecności ojca wart jest osobnego wzmiankowania. W akcie #152/1813 gdzie dziecko zgłaszała akuszerka w zastępstwie nieobecnego ojca zapisano, że ojciec jest nieobecny gdyż “od kilku miesięcy do furmanek wojskowych będąc zajęty, dotąd przytomny nie jest”. Ech, w wojsku musiało być dużo taniej gorzałki, aby ciężka służba choć trochę przyjemna bywała 🙂

Księgę zindeksowała Agnieszka Matusiak inaugurując współpracę z JZI. Dziękujmy i zapraszamy do wyszukiwarki Geneo!