Obywatele Ziemi Augustowskiej!

W latach 1929-1933 kraje kapitalistyczne doświadczyły największego w dziejach kryzysu gospodarczego. Nie ominął on również Polski. Mimo wielkich cięć budżetowych z jednej strony i podwyższenia podatków, akcyz i opłat z drugiej, luka w budżecie państwa wynosiła 371 milionów złotych, czyli ok. 20% całego budżetu. Z uwagi na słaby poziom wykupywania przez ludność obligacji emitowanych przez II Rzeczpospolitą, a także lęk przed dodrukiem pieniędzy i inflacją, dnia 5 września 1933 r. prezydent Mościcki, na prośbę premiera Janusza Jędrzejewicza podpisał dekret zobowiązujący obywateli, by dla ratowania budżetu pożyczyli państwu polskiemu kwotę 120 milionów złotych. Obligacje 6-procentowej pożyczki były bardzo korzystne – zwolnione od wszelkich podatków i danin, zarówno państwowych, jak i samorządowych, nie podlegały zajęciom z żadnych tytułów, przyjmowane były według ich wartości nominalnej przez wszystkie kasy urzędów skarbowych na okoliczność spłat należności z tytułu podatków od spadków i darowizn itp. Pożyczka przyniosła bardzo dobre wyniki. Obligacje w kwocie około 350 milionów złotych zakupiło około półtora miliona obywateli. Na zespół subskrybentów złożyły się wszystkie warstwy społeczne: pracownicy państwowi, samorządowi i prywatni, przemysłowcy i robotnicy, kupcy i rzemieślnicy, duchowieństwo, emeryci i inwalidzi, wolne zawody, rolnicy, młodzież szkół wyższych, średnich, powszechnych, a nawet dzieci. Sukces nie byłby możliwy bez patriotycznego zrywu obywateli, do którego wzywali wszyscy politycy i urzędnicy. Wydawany przez Związek Nauczycielstwa Polskiego w Augustowie periodyk “Nasz Głos” poświęcił cały numer z 26 września 1933 r. na agitację na rzecz Pożyczki Narodowej. Przytaczamy apel z pierwszej strony wraz z listą augustowskich osobistości wchodzących w skład Powiatowego Komitetu Obywatelskiego Pożyczki Narodowej i organizacji wspierających.

Dla podtrzymana dobrobytu w Państwie, dla utrzymania w należytym stanie gospodarki państwowej, celem przełamania szalejącego po całym świecie kryzysu gospodarczego Rząd Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił subskrypcję Pożyczki Narodowej w wysokości 120 milionów złotych. Zwraca się do nas Ojczyzna w potrzebie i musimy jako Jej synowie stanąć ramię przy ramieniu, by zgodnie przyjść z pomocą. Przyszłość wywalczonej naszemi rękami Ojczyzny musi być jasną i wielką. Walka o tą wielkość nie skończyła się z chwilą zwycięstw wojennych. Przeciwnie – ugruntowanie pomyślności w Ojczyźnie wolnej jest najważniejszym i najświętszym nakazem każdego prawego obywatela. W myśl hasła Wielkiego Budowniczego Polski Marszałka Józefa Piłsudskiego, iż “zwyciężyć i spocząć na laurach – to klęska” – winniśmy niestrudzenie dążyć do jak największej pomyślności i świetności Naszego Narodu. My, Obywatele Ziemi Augustowskiej mamyż pozostać na szarym końcu, kiedy w całej ojczyźnie szeregi naszych braci śpieszą z subskrypcją Pożyczki Narodowej?! Czyż ta Ziemia, która tak ofiarnie spłynęła krwią Swych Synów podczas walk o Niepodległość, ma pozostać obojętną na zew Ojczyzny? Nie damy się ubiec w wyścigu spełnienia obowiązku wobec Państwa: zwartą masą podążymy dając świadectwo umiłowania serdecznego swej Macierzy, której przyszłość jest naszą przyszłością. Damy świadectwo, że tam, gdzie zaczyna się potrzeba Ojczyzny – kończą się wszelkie nasze wzajemne nieporozmienia, a powstaje jeden wielki zbiorowy czyn.

Idźmy więc spełnić swój obowiązek – Ojczyzna nas woła!

Powiatowy Komitet Obywatelski Pożyczki Narodowej

Prezydium Komitetu:

Kazimierz Siwik – prezes – Starosta Powiatowy
Józef Wnorowski – vice prezes – sędzia grodzki
Franciszek Cyburt – inspektor szkolny
Bronisław Leplawy – sekretarz – urzędnik starostwa
Wacław Cylwik – buchalter
Jan Jakubowski – nadleśniczy nadleśnictwa Szczebra
Michalina Kostrubina – prezeska ZOPK
Zelik Kuszelewski – rabin augustowski
Jan Litewski – podpułkownik, zastępca dowódcy 1 pułku ułanów Krechowieckich
Antoni Krzywiński – kupiec
Adam Łucejko – inżynier, dyrektor państwowych zakładów drzewnych
Michał Łazarski – poseł na sejm
Boruch Liberman – prezes gminy wyznaniowej żydowskiej
Antoni Małyszko – naczelnik urzędu skarbowego
Ludomir Olszewski – ziemianin
Stanisław Staniewicz – burmistrz m. Augustowa
Ignacy Stolarski – kierownik banku spółdzielczego
Władysław Śliwa – prezes stowarzyszenia rzemieślników chrześcijańskich
Zygmunt Warakomski – prezes oddziału powiatowego ZNP

Straż Obywatelska:

Hieronim Jonkajtys – preses rady powiatowej Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR)
Calko Inanowicz – prezes cechu piekarzy
Włodzimierz Kuczkowski- komendant powiatowej policji państwowej
Michalina Kostrubina – prezeska Związku Obywatelskiej Pracy Kobiet (ZOPK)
Benjamin Markus – prezes stowarzyszenia kulturalno-oświatowego „Tarbut”
Antoni Małyszko – naczelnik urzędu skarbowego
Julian Piaskowski – sekretarz rady powiatowej Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR)
Stefan Podgórski – urzędnik skarbowy
Helena Rutkowska – przedstawicielka cechu rzeźniczego
Dr. Eugenjusz Ścibor – lekarz powiatowy
Dr. Stanisław Winiarczyk – lekarz weterynarz m. Augustowa,
Mordchaj Wolmir – prezes stowarzyszeń rzemieślniczych żydowskich
Józef Wysocki – rzemieślnik.