Indeksacja akt metrykalnych przynosi czasem prawdziwe niespodzianki. Ostatnio z parafii Janówka, która swoim zasięgiem obejmowała znaczną część Gminy Dowspuda.
Generał Hrabia Ludwik Michał Pac, właściciel dóbr Dowspuda, osiedlał tam kolonistów, głownie z krajów anglosaskich, którzy często uprawiane ziemie i swoje domostwa nazwali w ten sposób, aby przypominały ich rodzinne strony. Stąd w aktach metrykalnych z Janówki pojawiają się takie miejscowości jak Szkocja, Hawenlok czy Nowy Jork. Część z nich przetrwała do dziś, część zniknęła z map i dokumentów.
Janówka, 4 czerwca 1841. Na plebanię stawia się młody, 22-letni dzierżawca kolonii Nowy Jork, Jakub (Jacob) Hay, by wraz z Józefem Baranowskim, gospodarzem z Janówki, zgłosić śmierć 3-letniej Anny Abramowicz, córki niezamężnej Katarzyny, wykonującej różne prace w tejże kolonii.
Nazwa kolonii wskazuje, że Jakub lub jego rodzice powiązani byli z Nowym Jorkiem. Wątpliwe, aby Hrabia Pac ich stamtąd ściągnął. Jakub pochodził raczej z Anglii lub Szkocji, ale być może odbył podróż do tego już wówczas wielkiego miasta, które zrobiło na nim ogromne wrażenie. Na tyle duże, by tę nazwę zaszczepić na polskiej ziemi.
11 lat wcześniej, 25 stycznia 1830 roku na te samą plebanie przybywa rodzina i znajomi Wilhelma (Williama) Hay: jego żona Krystyna (Cristine) Renwik wraz z dzień wcześniej urodzoną córką Joanną, John Dexon oraz Marianna (Mary) Hawenlock, którzy za chwilę staną się rodzicami chrzestnymi nowo-narodzonego dziecka oraz Wilhelm (William) Borm, który stanie się świadkiem tej ceremonii. Wszyscy koloniści. Zapisano, że Wilhelm mieszkał przy bracie na kolonii wsi Korytki.
Ponad 130 lat później historia zatacza koło. W 1973 roku w Warszawie ślub biorą David Hay i Jolanta Kurniewicz, kuzynka mojej mamy. Osiedlają się w Nowym Jorku (ale nie tym wspominanym w metrykach z Janówki). Rodzina Davida Hay ma udokumentowaną historię sięgającą XVII wieku i mająca swoje korzenie w Szkocji. Ciekaw jestem czy istnieje szansa na udokumentowanie powiązania krwi pomiędzy osobami tutaj wymienionymi. Ciekaw jestem również czy obecnie na terenie Gmin Janówka lub Raczki żyją jeszcze potomkowie rodu Hay. Może kiedyś uda się to ustalić.
Górny rysunek: Nowy Jork, widok na Broadway (pomiędzy Howard St. i Grand St.) w 1840 roku. Biblioteka Kongresu USA