
Dziś prezentujemy chyba najstarszy indeks nazwisk mieszkańców okolic Augustowa. Indeks powstał na podstawie nie poświadczonej kopi z aktów podskarbińskich, protokółu lustracji z roku 1565, miasta Augustowa i przyległych 5 wójtostw: Mięckiego z wsiami Mięta (dzisiejsza Netta i Brzozówka, Tajeńskiego z wsiami Tajno, Bargłówka, Woźnawieś i Orzechówka, Bargłowskiego z wsiami Bargłowo (Bargłów) i Konieczki, Rutkowskiego z wsiami Rutki i Jeziorki oraz Dręstwieńskiego z wsiami Dręstwo (Dreństwo), Szelistówka (Solistówka), Krosiowo (Kroszewo) i Barscze (Barszcze). Kopia wykonana w 1683 roku, dla Stanisława Antoniego Szczuki, założyciela Szczuczyna, a dotycząca nadania mu starostwa augustowskiego, przez króla Jana III Sobieskiego, chociaż starostą augustowskim, nigdy nie został. Była to rewizja dóbr królewskich, tzw. królewszczyzn, zwanych również starostwami, przeprowadzona w 1565 roku, na polecenie ówczesnego Starosty Knyszyńskiego, Piotra Chwalczewskiego. Rewizje, inaczej zwane lustracjami, od łacińskiego słowa „lustratio”, czyli przegląd, kontrola, wykonywane były w trzech egzemplarzach. Jeden trafiał do Metryki Koronnej, drugi do Archiwum Skarbu Koronnego, a trzeci pozostawał u zarządcy dóbr, które lustrowano. Lustracje dóbr królewskich przeprowadzane były dla celów podatkowych przez trzyosobowe komisje sejmowe. Pierwsze lustracje królewszczyzn powstały w 1564 roku, ostatnie w roku 1789. Skany z oryginałów, znajdujących się w AGAD, a pochodzących z Archiwum Potockich w Radzyniu, udostępnił Jay Orbik.
Jay Orbik również przygotował prezentowany spis, który dostępny jest na stronie parafii Augustów.






Księgi cywilne zawierają nieco inny, bogatszy zestaw informacji. Podają między innymi wiek rodziców i szczegółowe dane dotyczące zgłaszających. Księgi kościelne zaś wskazują nam rodziców chrzestnych oraz z reguły księdza udzielającego sakramentu chrztu. Ale są też inne zasadnicze różnice. W księgach cywilnych znajdziemy zgłoszenia urodzeń innych wyznań, których w księgach kościelnych próżno szukać. Z kolei w świeżo zindeksowanej księdze znajdziemy liczne chrzty z miejscowości leżących na terenie Prus Wschodnich, np. Prawdziski, Ginie. Osoby te rejestrowały swoje dzieci w miejscowych urzędach, ale chrzciły na terenie nieodległego kościoła na terenie Polski. Ponadto w wielu przypadkach nazwiska rodziców różnią się pomiędzy księgami. Rozstrzygnięcie, które z nich jest prawidłowe pozostawiamy Wam. Szczególnej uwadze polecamy Wam końcówkę roku 1814 kiedy to w księgach cywilnych nie wiedzieć czemu liczba zarejestrowanych dzieci gwałtowne spada, np. w październiku zarejestrowano tylko dwoje dzieci, przy 50 zapisach w całym roku. Średnia z lat poprzednich wynosiła 85 dzieci rocznie. Zapisy z księgi kościelnej podpowiadają natomiast, że w całym 1814 roku ochrzczono 119 osób (w tym jedną osobę dorosłą). Warto więc zajrzeć do księgi kościelnej, również ze względu na dopiski, które skrzętnie staraliśmy się zebrać.












