Lustracja miasta Augustowa i wsi przyległych z 1565 roku

Dziś prezentujemy chyba najstarszy indeks nazwisk mieszkańców okolic Augustowa. Indeks powstał na podstawie nie poświadczonej kopi z aktów podskarbińskich, protokółu lustracji z roku 1565, miasta Augustowa i przyległych 5 wójtostw: Mięckiego z wsiami Mięta (dzisiejsza Netta i Brzozówka, Tajeńskiego z wsiami Tajno, Bargłówka, Woźnawieś i Orzechówka, Bargłowskiego z wsiami Bargłowo (Bargłów) i Konieczki, Rutkowskiego z wsiami Rutki i Jeziorki oraz Dręstwieńskiego z wsiami Dręstwo (Dreństwo), Szelistówka (Solistówka), Krosiowo (Kroszewo) i Barscze (Barszcze). Kopia wykonana w 1683 roku, dla Stanisława Antoniego Szczuki, założyciela Szczuczyna, a dotycząca nadania mu starostwa augustowskiego, przez króla Jana III Sobieskiego, chociaż starostą augustowskim, nigdy nie został. Była to rewizja dóbr królewskich, tzw. królewszczyzn, zwanych również starostwami, przeprowadzona w 1565 roku, na polecenie ówczesnego Starosty Knyszyńskiego, Piotra Chwalczewskiego. Rewizje, inaczej zwane lustracjami, od łacińskiego słowa „lustratio”, czyli przegląd, kontrola, wykonywane były w trzech egzemplarzach. Jeden trafiał do Metryki Koronnej, drugi do Archiwum Skarbu Koronnego, a trzeci pozostawał u zarządcy dóbr, które lustrowano. Lustracje dóbr królewskich przeprowadzane były dla celów podatkowych przez trzyosobowe komisje sejmowe. Pierwsze lustracje królewszczyzn powstały w 1564 roku, ostatnie w roku 1789. Skany z oryginałów, znajdujących się w AGAD, a pochodzących z Archiwum Potockich w Radzyniu, udostępnił Jay Orbik.