Ślub bez pana młodego

I to nie jeden! Podczas indeksacji parafii Janówka natrafiliśmy na kilka metryk ślubu, w których do ołtarza stawiła się jedynie panna młoda, a pan młody był gdzieś daleko, a do zawarcia związku małżeńskiego wysłał swego pełnomocnika. Taki ślub nosi nazwę per procura – jeden z małżonków przysyła na zaślubiny swojego prokurenta (pełnomocnika) w celu wyrażenia woli strony zawarcia związku małżeńskiego.

Śluby per procura były zawierane od czasów średniowiecza. Maria Medycejska 5 sierpnia 1600 poślubiła króla Henryka IV poprzez jego pełnomocnika. Wydarzenie to zostało uwiecznione na obrazie Petera Rubensa (obrazek wyróżniający). W ten sam sposób, 15 sierpnia 1725 roku małżeństwem zostali wówczas 15-letni król Francji Ludwik XV i 22-letnia polska szlachcianka, córka Stanisława Leszczyńskiego – Maria. Zaślubiny per procura odbyły się zgodnie z ówcześnie przyjętymi francuskimi tradycjami w strasburskiej katedrze. 15 sierpnia około godziny 11-tej przyjechała karocą Maria Leszczyńska wraz rodzicami. Obok niej nie było jej przyszłego męża, tylko książę orleański, wyznaczony w imieniu króla Francji do ceremonii zaślubin.

Warunkiem niezbędnym do zawarcia ślubu per procura jest ważny powód niemożności osobistego stawienia się pana młodego. Obecnie te powody muszą być naprawdę ważne – misja wojskowa, obłożna choroba itp. Kiedyś wystarczającym powodem było miejsce zamieszkania jednego z przyszłych małżonków poza granicami kraju. I tak właśnie było w przypadku wspomnianych metryk z Janówki. Przyszły pan młody przebywał na emigracji w Ameryce, a przyszła panna młoda pozostawała w kraju. Najwyraźniej taniej było wysłać przez ocean dokumenty niż samemu wybrać się w taką podróż – i to w dwie strony.

Takich aktów ślubu w parafii Janówka można naliczyć 12. Ich spisanie przypadło na lata 1897-1914. Powody takiego postępowania przyszłych małżonków mogły być nie tylko ekonomiczne, ale i praktyczne, związane z większą akceptacją imigracji kobiet zamężnych do USA.