Przeglądając księgi metrykalne z rzymsko-katolickiej parafii w Tomsku na Syberii, trafiłem na bardzo dużo zapisów dotyczących osób z regionu Suwałk. Zajmowałem się konkretnie księgami z początku XX wieku. Co mnie tam sprowadziło? Okazało się, że to właśnie w Tomsku była prawdopodobnie najbardziej rozległa parafia skupiająca polskich zesłańców na Syberii. Nawet pobieżna lektura tych ksiąg wystarczy aby dojść do wniosku, że byli tam zesłani Polacy niemal ze wszystkich regionów wschodniej Polski. A więc z terenu Suwalszczyzny, Wileńszczyzny, Kowieńszczyzny, Lubelszczyzny, ale też z Warszawy, Łomży, Ostrołęki i wielu jeszcze innych okolic.
Przestudiowałem dosyć ogólnie dzieje Tomska pod kątem pobytu polskich zesłańców i okazało się, że przebywali oni tam praktycznie od upadku powstania w 1831 roku aż do lat 20-tych XX wieku. Mnie najbardziej interesował ten ostatni okres, gdyż związany był z pobytem na zesłaniu rodziny Kalinowskich.
Oto kilka wybranych przeze mnie zapisów z tych ksiąg, które dotyczą osób głównie z okolic Suwałk, wraz z krótkim opisem. Myślę, że dobrze byłoby zająć się indeksacją ksiąg z tej parafii. To jednak poważna praca, gdyż przeciętny rocznik zawiera ponad 500 skanów do opisania.
Metryka chrztu Józefy Puszynajtis, urodzonej 1 września 1910 roku w Tomsku, córki włościan suwalskiej guberni, powiatu władysławowskiego, gminy Syntowty, Bartłomieja i Antoniny Puszynajtisów.
Metryka chrztu Stanisława Kasjańczuka, urodzonego 23 października 1917 roku, syna mieszkańców guberni suwalskiej, powiatu augustowskiego, gminy Łabno, Aleksandra i Bronisławy z domu Jankowskiej.
Metryka chrztu Mieczysława Jerzego Storczewskiego, urodzonego 7 listopada 1903 roku w Nowo-Nikołajewsku, syna szlachciców z miasta Suwałki, Jerzego i Wiktorii z domu Małachowskiej.
Metryka chrztu Romualda Konstantego Mioduszewskiego, urodzonego 19 lutego 1915 roku, syn włościan suwalskiej guberni, powiatu augustowskiego, gminy kalnickiej, Lucjana i Jadwigi z domu Kłajszewicz, rodzice chrzestni: Adam Romanowski i Aniela Mioduszewska.
Metryka ślubu zawartego w Nowo-Nikołajewsku dnia 23 lipca 1906 roku, między suwalskim włościaninem Stanisławem Galińskim lat 25, synem Antoniego i Elżbiety Miniewicz a Petronelą Kunicką lat 19, córką Antoniego i Anny Bogdanowicz.
Metryka ślubu zawartego dnia 5 lutego 1906 roku w Tomsku, między włościaninem wileńskiej guberni Józefem Masiewiczem lat 35, synem Antoniego Piotra i panną Anną Kaczan lat 23, córką wileńskich szlachciców Mieczysława i Johanny ( Joanny) Dogil.
Metryka chrztu Wilhelma Kudelskiego, urodzonego w Nowo-Nikołajewsku dnia 7 stycznia 1906 roku, syna mieszczan grodzieńskiej guberni, miasteczka Choroszczy, Michała i Antoniny Mitrykiewicz, rodzice chrzestni: Michał Kryński z Marią Kryńską.
Metryka chrztu Witolda Baranowskiego urodzonego w Tomsku dnia 16 sierpnia 1906 roku, syna szlachciców suwalskiej guberni, mariampolskiego powiatu, miasta Preny, Stanisława i Kazimiery Kudak, rodzice chrzestni: Władysław Baranowski z Antoniną Kwiatkowską.
To tylko kilka przykładów osób z regionu Suwalszczyzny czy Podlasia. Zapewniam Was, że wpisów takich jest o wiele więcej. Być może kiedyś zajmiemy się indeksacją tej parafii, choćby z tego względu, że mieszkało tam bardzo wielu Polaków.
- Zesłańcy polscy w Tomsku - 1 luty 2024
- Nota z 1798 roku - 7 styczeń 2024
- Napoleoński żołnierz w Justianowie - 6 styczeń 2024
Polski 
English 
Bardzo dziękuję za ten artykuł. Drogę do ksiąg parafii rzymsko-katolickiej w Tomsku rozpoczęłam od opowieści mojej babci Heleny z Konopków Karczewskiej. Opowieść była jak smutna i krótka bajka. O swojej babci ojczystej babcia wiedziała niewiele, mówiła, że była zupełną sierotą od maleńkości, służącą, a zmarła gdy jej syn, a ojciec mojej babci był jeszcze dzieciakiem. I że wielu jej krewniaków rozgonili moskale po świecie. Prawie wszystko z tej opowieści o mojej praprababci, Rozalii z Pruszyńskich Konopczyny udało się potwierdzić w dokumentach. Urodziła się ona w Pruszance-Barankach, gdzie w kolejno w 1827 i 1828 r. zmarli jej rodzice. Ją prawdopodobnie wziął na wychowanie ktoś z rodziny poza Pruszanką Barankami, za mąż wyszła w 1856 r. Losy Pruszanki-Baranków nietrudno jest odnaleźć i tak trafiłam do guberni tomskiej w poszukiwaniu krewniaków Pruszyńskich i wielu z nich już odnalazłam, we wsiach Iłowka lub Jełowka, Kazanakskoje, Zyrianskoje… Wśród tomskich metryk Pruszyńskich, co ciekawe, znalazłam też metryki innych Pruszyńskich/Prószyńskich, np. akt urodzenia z 1866r. Seweryna Rigoberta Prudzyńskiego syna Antoniego (właściwie Stanisława Antoniego) i Pelagii z Kułaków, a brata Konrada Prószyńskiego “Promyka”, których przodkowie pochodzili z tej samej Pruszanki-Baranków, tyle tylko, że wyjechali na tereny dzisiejszej Białorusi w siedemnastym wieku. Chrzestnymi i asystą na chrzcie Seweryna Rigoberta byli Witkiewiczowie, m.in. Ignacy Witkiewicz, ojciec Stanisława, dziad Witkacego. Trafiłam również na akt ślubu Florentego Orzeszki, szwagra Elizy Orzeszkowej, która go upamiętniła m. in. w “Gloria Victis”
Bardzo dziękuję za Pani komentarz odnośnie tego artykułu. Zgadzam się, że losy Polaków także na Syberii, były bardzo złożone i dramatyczne. Byłoby miło gdyby chciała pani szerzej podzielić się tą fascynującą historią z nami i naszymi Czytelnikami.
Pozdrawiam serdecznie
Józef Pławski
Gdzie znajdują się księgi metrykalne z Tomska? Może faktycznie warto zastanowić się nad ich przynajmniej uproszczoną indeksacją?
Pozdrawiam,
Krzysztof Zięcina