Oznaczenia:
(o) – litera dodawana do wyrazu
(-o) – litera wymieniana w wyrazie
| Język łaciński | Skrót | Język polski |
|---|---|---|
| A sacris. | – Kapelan | |
| A confessionibus. | – spowiednik | |
| Abbas | – Opat | |
| Administrator | – pełni obowiązki proboszcza w okresie vacatu; tytuł odnosi się także do funkcji szpitalnej, bursy | |
| Admundum | Admdum, Adm | – Godny (określenie księdza) |
| Admodum Reverendus | Adm Rndus | – Przewielebny (określenie księdza) |
| Admodum Reverendus Pater | ARP | – Przewielebny Ojciec (określenie księdza) |
| Anous | – Przewielebny (określenie księdza) | |
| Altari(-y)sta | – duchowny pełniący obowiązki przy pewnym ołtarzu i pobierający związane z tym dochody | |
| Altarium | – ołtarz | |
| annutiatio | – zwiastowanie (przy wezwaniu kościoła) powiadomienie (w pozostałych przypadkach) | |
| Antistes | – Proboszcz | |
| Augustiniamus | – Augustianin | |
| Archidiaconatus | – archidiakonatu | |
| Beatae Virginis Mariae | BVM. | – Najświętszej Marii Panny |
| Beatae Virginis Mariae Auxilium Christianorum | BVM. Auxilium Christianorum | – Najświętszej Marii Panny Wspomożycielki Wiernych |
| Beatae Virginis Mariae Claramontana | BVM. Claramontana | – NMP Jasnogórska |
| Beata Maria Virgo dolorosa | BMV. Dolor. | – NMP Boleściwa |
| Cancu ? | – Kanonik | |
| Canonicus | Cncus | – Kanonik |
| Capellani | – kapelana | |
| Capelanus | – Kapelan | |
| Carmalitorum | – Karmelitanów | |
| Coll: Infu. Vicaria | – wikariusz infułat kolegiaty | |
| Comentazin ? | – Komendarz | |
| Commendarius | Commend., Comendarius | – Komendarz, zarządca (duchowny), tymczasowy administrator beneficjum kościelnego, czasowy administrator (proboszcz) |
| Commendario | – Komendarza | |
| Commissarius | – komisarz | |
| Confessarium | – spowiednika | |
| Consistorium | – Konsystorz | |
| Consistorium Generale | – Konsystorz Generalny | |
| Consistorij Generalis | Conrij Gnalis | – Konsystorza Generalnego |
| Cooperator | Coop. | – Wikariusz |
| Cooperator loci | Coop. loci lub Coop. l. | – wikariusz miejscowy |
| Curator | Cur. | – Proboszcz |
| Curatum | – Plebana | |
| Curatus | – faktyczny duszpasterz (proboszcz); opiekujący się Kuracją | |
| Curatus Loci | – Pleban miejscowy | |
| Decano | – Dziekana | |
| Decanus | – Dziekan | |
| Decanus Forancus | – Dziekan Foralny | |
| Decollatii Sancti Joanni Baptisti | Decoll. S. Joan. Bapt. | – Ścięcia Świętego Jana Chrzciciela? |
| decretum Judicii Patrimonialis | – dekretem Sądu Małżeńskiego | |
| Ecclesia Parochiali | – kościele parafialnym | |
| Ecclesiae | Eccleae, Eccae, Ea | – kościoła |
| Ecela | – kościoła | |
| Episcopus | – Biskup | |
| Expositorii Canonicalis | EC | – kanonik (honorowa godność kościelna, wyróżnienie, połączone z przywilejem noszenia pelerynki) |
| Frater | Fr | – Brat (funkcja kościelna) |
| flaminium | – urząd kapłański | |
| Honestus | – dostojny znakomity, szanowany (określenie duchownego prawosławnego lub unickiego) | |
| Honorabilis | – zaszczytny, czcigodny, dostojny, godny szacunku (określenie wiejskiego plebana, wikariusza) | |
| Illustrissimi | Illrimi | – Najjaśniejszego (określenie księdza) |
| Illustrissimo | – Prześwietnego, Przesławnego (określenie księdza) | |
| In Communione Sanctae Matris Ecclesiae | In Communione Sae Matris Ecclesiae | – we wspólnocie Świętej Matki Kościoła |
| manu propria | mp | – ręką własną |
| monasterii | mon | – opactwa |
| Mandrita | – Pasterz (w latina) używane jako mnich | |
| Mansionarius | – mansjonarz; częsty dodatek do wikariusz. Określał wikariusza ze stałym dochodem , często z ziemi. | |
| Nativitatis Beatae Mariae Virginis | Nat. BVM. | – Narodzenia NMP |
| Officiali | – Oficjała | |
| Officium Consistorij Generalis | Officium Conrij Gnalis | – Urząd Konsystorza Generalnego |
| Officium parochiale | – Urząd parafialny | |
| Ordinis | – Zakonu | |
| Parochia(e) | – parafii, parafiach | |
| Parochus | P. | – Proboszcz |
| Parochus loci | P. Loci | – Proboszcz miejscowy |
| parochiali | – proboszcza | |
| Pastor | – Pasterz, Proboszcz (ale raczej w rycie protestanckim) | |
| Perillustrem | Perillrem | – Prześwietnego (określenie księdza) |
| Plebanus | P. | – Pleban (proboszcz parafii) |
| Pontifex | – Biskup | |
| Post Visitationem Archipresbiteralem | – Po wizytacji archiprezbiteralnej (dekanalnej) | |
| Praeposito | Praep., Praepto | – Prepozyta |
| Praepositus | Praep., Praepus, Praeptus | – Prepozyt (przewodniczący kapituły katedralnej, proboszcz kolegiaty, zastępca opata lub przeora w niektórych zakonach) |
| Preapositus | – Proboszcz mający wikariuszy; najczęściej zarządzał parafią miejską | |
| Prebendarius | – prebendarz | |
| Primas | – Prymas | |
| Princeps archiepiscoporum | – Prymas | |
| Productum | Product | – Przedłożono |
| Professus | Prof | – profes (zakonnik po złożeniu ślubów) |
| Promotor | Pro | – Promotor |
| Proptus ? | – Prepozyt | |
| Protektor | – opiekun stowarzyszenia, zakonu. Nie administrował tylko reprezentował przed władzą zwierzchnią np. załatwiał sprawy zakonu żeńskiego u biskupa | |
| provisor ecclesia | – świecki zarządca kościoła | |
| Purissimi Cordis Beatae Mariae Virginis | P. Cor. BVM. | – Najczystszego serca NMP |
| Rector Parochiae | – administrator parafii (bez pełnej stałości) | |
| Reverendissimus | – przewielebny (tytuł, którym określano duchownego wyższej rangi np. biskupa) | |
| Reverendus | Rndus, Rnd9 | – Wielebny (opat, biskup sufragan, prałat) |
| Reverendus Dominus | R.D. | – Wielebny Ksiądz |
| reverendi | Rndi | – wielebnego |
| revisum | – przejrzano | |
| ritus graeci | r.g. | – obrządku greckiego |
| ritus graecus | r.g. | – rytu greckiego; skrót występujacy przy nazwiskach świadków w aktach chrztu |
| ritus latini | rit. lat., r.l. | – obrządku łacińskiego |
| Sacellanus | – ksiądz, kapłan | |
| Sacerdos | – ksiądz, kapłan | |
| Sacerdote | – kapłana | |
| Sacerdotis | – księdza | |
| Sancti | S. | – Świętego (Św.) |
| Sancti Josephi Sponsi Beatae Virginis Mariae | S. Jos. Sp. BVM. | – Świętego Józefa Oblubieńca NMP |
| S. Familia. Curam. Anim. Gerit. Congr. S. Franc. Sal. | – Św. Rodziny pod opieką duchową/duszpasterską bractwa Zgromadzenia Św. Franciszka Salezego | |
| Sancti Spiritus | S. Spiritus | – Świętego Ducha |
| Sanctissimum Nomen Maria | SS. Nomen M. | – Najświętsze Imię Maria |
| Sedis Apostolicae | Sed Apostolicae | – Stolicy Apostolskiej |
| Senior | – Przeor | |
| Soldatis marianus | – sodalicja mariańska | |
| SS.Rosarij | – Najświętszego Różańca | |
| Theologia Doctor | – doktor (Świętej ???) Teologii | |
| Transfigurationis Domini Nostri Jesu Christi | Transfig. D. N.j. Ch. | – Przemienienia Pana Naszego Jezusa Chrystusa |
| U[triusque] I[uris] D[octor] | U.I.D. | – doktor praw obojga |
| Venerabilis | – od venerabilitas przewielebność (tytuł dostojników duchownych, stosowany dla proboszca lub członka kapituły, kanonik) | |
| Vicarius | Vic. lub Vicar. | – Wikariusz |
| Vicarius loci | – Wikariusz miejscowy | |
| visitatio | – nawiedzenie (przy wezwaniu kościoła), wizytacja lub odwiedziny(w pozostałych przypadkach) | |
| Visitationis Generalis | – wizytacji generalnej | |
| Vitricus Eclesie Radlinem | – zarządzający kasą kościoła – tu nazwa miejscowości (np. radlińskiego) | |
| Vyscupas | – Biskup |
