Różanystok

Dostęp poprzez wyszukiwarkę:

• Urodzenia: 1811-1822, 1865-1866 (aktualizacja 2020-12-14)
• Śluby: 1811-1822, 1865-1866 (aktualizacja 2020-12-14)
• Zgony: 1811-1822, 1865-1866 (aktualizacja 2020-12-14)
• Cmentarz: dane z 2023-04-21 (aktualizacja 2024-04-26)

Różanystok, dziś Krasnystok, Krasnostok, wś i uroczysko, pow. sokólski, w 2 okr. pol., gm. Kamionna, o 27 w. od Sokółki, 30 w. od Grodna, w pobliżu mka Dąbrowa, posiada cerkiew paraf., przerobioną po 1866 r. z kościoła katol. Par. prawosł., dekanatu (błahoczynia) sokólskiego, 1484 wiernych, Poprzednio znajdował się tu wspaniały kościół i klasztor ks. dominikanów, z cudownym obrazem N. M. P., wymalowanym w Grodnie w 1652 r. przez protestanta, na zamówienie Szczęsnego Tyszkiewicza, stolnika derpskiego. Obraz ten, pomieszczony pierwotnie w domu Tyszkiewicza w Krzywym Stoku, zasłynął cudami i w 1659 r. przeniesiony został do drewnianego kościoła, wzniesionego przez Szczęsnego i Eufrozynę Tyszkiewiczów, na folwarku Tabańszczyzna al. Krzywy Stok, od mnóstwa róż przezwanym Różanym Stokiem. Wkrótce potem Tyszkiewicz wywiózł obraz na Podlasie, pomimo to jednak dostał się w ręce Szwedów, który porzucili go w jakiejś wsi, zkąd dostał się na czas krótki do kościoła juchnowieckiego a w 1660 r. przeniesiony został napowrót do Różanego Stoku. W 1662 r. biskup wileński Jerzy Białłozor wyznaczył specyalną komisyę dla zbadania cudów jakie miały miejsce, poczem d. 21 listopada tegoż roku kanclerz dyecezyi wileńskiej Kazimierz Jan Wojsznarowicz dopełnił benedykcyi cudownego obrazu. Jednocześnie, za zezwoleniem biskupa, Tyszkiewicz sprowadził tu 12 dominikanów, wymurował dla nich niewielki klasztorek, istniejący jeszcze pod nazwą murowanki, i zapisał na kościół wś Stok z 29 dymami i folwarkiem. Gdy w następstwie tutejszy obraz Bogarodzicy zasłynął licznymi cudami i począł ściągać pątników z dalekich stron, kościół okazał się niedostatecznym, w skutek czego dominikanie w 1759 r. postanowili z własnych funduszów wznieść duży murowany kościół z odpowiednim klasztorem. Budowa kościoła ukończoną została w 1785 r. i w tymże roku konsekrowany przez biskupa Tomasza Ignacego Zieńkowicza, klasztoru zaś dopiero w 1794 r. W zamian wsi Stok, zabranej w 1797 r. przez rząd pruski, klasztor różanostocki otrzymał jednorazowo wynagrodzenie w wysokości 20,000 tal. i roczną płacę, wyrównywającą. dochodowi ze wsi. W 1842 r. zniesiono klasztor, kościół zaś zamieniono na parafialny dek. sokólskiego. Parafia tutejsza w 1859 r. miała do 3400 wiernych. Główne odpusty miały miejsce: na Zielone Świątki, w dzień św. Piotra i Pawła i N. M. P. Rożańcowej i ściągały po kilka tysięcy pobożnych z bliższych i dalszych okolic. Kościół miał kształt krzyża łacińskiego, zaokrąglonego od strony ołtarza i ozdobionego z frontu dwiema wieżami. W wielkim ołtarzu znajdował się cudowny obraz N. M. P., po obu stronach ołtarza portrety fundatorów Szczęsnego i Eufrozyny Tyszkiewiczów, zwłoki których spoczywały w grobach kościelnych. Ołtarzy bocznych było dwanaście. Konfesyonały, ambona i ławki były zrobione z drzewa dębowego. Posiadał on niezwykłych rozmiarów organy o 36 tonach, roboty Mikołaja Jansona. Bliższe szczegóły o założeniu kościoła i o cudownym obrazie zamieszcza dziełko: „Cudowny Obraz Bogarodzicy w Różanymstoku“ (1-sze wydanie 1677, 2-gie 1762, 3cie Wilno 1857 r.). O 400 sażeni od kościoła, przy drodze do Grodna, znajdują się ślady nasypu ziemnego z wałem i głębokimi rowami, pochodzącego podług podania z czasów wojen szwedzkich. J. Krz.