Wiejsieje (Veisiejai)

Dostęp poprzez wyszukiwarkę:

• Urodzenia: 1808-1867 (aktualizacja 2023-10-25)
• Śluby: 1808-1867 (aktualizacja 2023-10-25)
• Zgony: 1808-1867 (aktualizacja 2023-10-31)

Wiejsieje, dawniej też Wysoki Dwór, wś, folw. i dobra nad jeziorem Hańcza al. Wiejsieje, pow. sejneński, gm. i par. Wiejsieje leżą o 20 w. na wschód od Sejn, śród wyżyny pojezierza, na płn. krańcu jeziora. Na obszarze dóbr są dwa młyny wodne, gorzelnia, smolarnia. Wś była jeszcze r. 1800 miasteczkiem, targowiskiem zapewne. Spis z r. 1827 zalicza W. do rzędu wsi. Obecnie jest tu kościół par. murowany, szkoła początkowa, sąd gm. okr. IV, urząd gm., 146 dm., 2273 mk. (żydów przeważnie). W r. 1827 było 63 dm., 737 mk. Najbliższa stacya poczt. we wsi Kopciowo. W. są starą wsią litewską, nadaną wraz z przyległym obszarem Andrzejowi Siemienowiczowi, kniaz. słuckiemu, przez Zygmunta Augusta. Andrzej czy też Jerzy kn. słucki założył tu podobno r. 1562 (1526 ?) parafią i zbudował kościół. Następnie przeszły te dobra w ręce kn. Massalskich. Biskup wileński Massalski rozpoczął tu budowę wielkiego kościoła. Około r. 1800 stały pod dachem od lat 20 niewykończone mury, grożące ruiną. Zapewne też Massalscy zbudowali tu zamek warowny na swą rezydencyą. Tenże biskup podarował jeszcze za życia swego dobra Wiejsieje Wik­to­ryi z Ogińskich Ogińskiej, wdowie, którą wydał za swego plenipotenta Mateusza Żyniewa, który za rządów pruskich uzyskał tytuł hrabiego. Podobno biskup włoźył na Ogińską obowiązek ukończenia i utrzymywania kościoła, czego jednakże nie wykonała, poprzestając na częściowej restauracyi w r. 1817 zrujnowanej mocno budowli. Po śmierci Żyniewa dobra przeszły do rąk Ogińskich, w spadku po żonie. Następnie przeszły dobra na hr. Ame­lią z Ogińskich Wołowiczową. Kościół murowany, lecz nie sklepiony, ma 42 łokcie wysokości, 70 łok. długości w nawie a 14 w presbiteryum przy 50 łok. szerokości w nawie a 22 w presbiteryum. Wewnątrz 3 ołtarze. Pod kościołem sklepione podziemia. Pomników niema. Dach kryty dachówką. W osadzie istniała około r. 1850 kuźnica żelazna, produkująca do 120 centn. rocznie. Dobra W. składały się w r. 1883 z folw.: W., Wysokie, Podwiejsiejki, os. młyn.: Młynek i Pozopsie, nomenklatury Ogrodniki. Obszar ogólny mr. 8093: folw. W. gr. orn. i ogr. mr. 80, łąk mr. 139, nieuż. mr. 7; bud. mur. 5, drew. 2; folw. Wysokie, gr. orn. i ogr. mr. 586, łąk mr. 265, pastw. mr. 5, wody mr. 7, nieuż. r. 11; bud. mur. 1, drew. 15; folw. Podwiejsiejki gr. orn. i ogr. mr. 559, łąk mr. 192, pastw. mr. 12, wody mr. 2, nieuż. mr. 16; bud. mur. 1, drew. 10; os. Młynek gr. orn. i ogr. mr. 31, łąk mr. 12, nieuż. mr. 2; bud. drew. 3; os. Pozopsie gr. orn. i ogr. mr. 106, łąk mr. 44, wody mr. 11, nieuż. mr. 2; bud. drew. 6.; obszar wód w 14 jeziorach mr. 2517; lasu urządzonego mr. 3485. W skład dóbr wchodziły poprzednio wsi: wś W. os. 91, mr. 1136; wś Kajliny os. 6, mr. 256; wś Bryniszki os. 7, mr. 319; wś Bobry os. 23, mr. 715; wś Radziwiłańce os. 13, mr. 646; wś Sapieżyszki os. 9, mr. 459; wś Pozopsie os. 18, mr. 840; wś Potery os. 11, mr. 569; wś Kowalki os. 21, mr. 791; wś Ruda os. 6, mr. 321; wś Jakielańce os. 4, mr. 246; wś Powieśniki os. 12, mr. 490; wś Ogrodniki os. 6, mr. 226; wś Gierwiele os. 3, mr. 192; wś Pietraszki os. 19, mr. 699; os. Koledziszki os. 1, mr. 183; os. Saranciszki os. 1, mr. 5. W. par., dek. sejneński (dawniej łozdziejski), 4123 dusz. W. gmina, należy do sądu gm. okr. IV w os. Wiejsieje, ma obszaru 29250 mr. i 6074 mk.; wśród stałej ludności 32 prot. i 2069 żydów. W skład gm. wchodzą: Bobry, Bryniuki, Czuwańce-Łosiewickie, Cz.-Mereckie, Gausty, Gierwele, Gudele, Jakielańce, Kajliny, Klepacze, Kowalki, Kolędziszki, Lejbogole, Łosiewicze, Młynek, Ogrodniki, Potery, Pietraszki, Podwiejsiejki, Poluńce, Powieśniki, Pozopsie, Purwiszki, Radziwiłańce, Ruda, Sapieżyszki, Saranciszki, Smorluny, Stankuny, Wiejsieje i Wysokie.