- Urodzenia: 1914 (aktualizacja 8 październik 2024)
- Śluby: 1914 (aktualizacja 8 październik 2024)
- Zgony: 1914 (aktualizacja 8 październik 2024)
Nr AP | Daty | Gdzie | Sygnatura | Nr FS | Nr JZI | Indeksy | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1914 | AP Wilno | 1923021 | D01 | Oryginał | |||
1914 | AP Wilno | 1923021 | D02 | Duplikat |
Indeksy wg formatu JZI |
Indeksy wg formatu geneteki |
Brak indeksów |
Nie podlegające indeksacji |
Hołynka, wieś i folw., pow. augustowski, gm. Hołynka, par. Teolin. Leży na drodze z Lipska do Sopoćkiń, o 62 w. od Suwałk a o 47 w. od Augustowa. W 1827 r. było tu 57 dm., 367 mk., obecnie liczy 72 dm. i 898 mk. Istniała tu cerkiew par. unicka, erygowana roku 1714 przez Chreptowiczów. Gmina H. liczy 4280 mk., rozległości 15695 mr., sąd gm. okr. III i st. poczt. osada Sopoćkinie o 8 w. Młynów 2, wiatrak 1, smolarni 2, gorzelnie 3, cegielnia, tartak i folusz, szkół początkowych 2. W skład gm. wchodzą: Andzin, Bartniki, Bojary, Bubcin, Dolinczany, Dorguń, Ginowicze, Hołynka wieś i folw., Kopczany, Komisarowo, Kulikowszczyzna, Kułakowszczyzna, Lichosielce, Lipszczany wś i folw., Markowce, Perstuń wś i folw., Prolejki wś i folw., Puciatowszczyzna, Racicze, Rakowice, Zofijewo, Słomkowszczyzna, Straż-Wygoda, Witkowszczyzna i Wnuczkowszczyzna. Dobra H. składają się z folwarku H., Rubcowo, awulsu Bubcin, attynencyi las borek i wsi: H., Bortniki, Kopczany, Bubcin i Rubcowo. Rozl. wynosi mr. 3346; folw. Rubcowo grunta orne i ogrody mr. 171, łąk mr. 71, pastw. mr. 12, lasu mr. 1084, nieużytki i place mr. 10, razem mr. 1348, bud. drew. 5; folw. H. z awulsem Bubcin grunta orne i ogrody mr. 859, łąk mr. 616, pastw. mr. 23, lasu mr. 241, nieużytki i place mr. 52, razem mr. 1792, bud. mur. 11, drew. 19, płodozmian 4-polowy; attynencya las Bórek, lasu mr. 200, nieużytki i place mr. 2; w osadach karczemnych mr. 4, razem mr. 206. Gorzelnia, tartak, folusz, młyn wodny, pokłady torfu, kamienia wapiennego i rudy żelaznej. Wś H. osad 66, z gruntem mr. 41; wieś Bortniki osad 39, z gruntem mr. 976; wś Kopczany osad 37, z gruntem mr. 875; wś Bubcin osad 3, z gruntem mr. 4; wś Rubcowo osad 8, z gruntem mr. 6.
Za portalem Słowo Życia
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego został zbudowany z cegły w 1714 r. i początkowo funkcjonował jako kościół unicki. Przebudowany został w 1922 r. Jest zabytkiem architektury neoklasycystycznej. Nad dzwonnicą znajduje się delikatna namiotowa wieżyczka-latarnia. We wnętrzu kościoła mieści się sala modlitewna z ostrołukowym sklepieniem i trzema ołtarzami. Kościół znajduje się w centrum wsi.
W 1714 r. w Hołynce z fundacji hrabiego Chreptowicza założono parafię unicką i zaczęto budowę kościoła. Parafia unicka działa w Hołynce aż do roku 1875, kiedy w Królestwie Polskim, zostaje skasowana unia. W latach 1875 – 1915 świątynia zostaje przekazana wiernym wyznania prawosławnego. W 1915 r. wojska niemieckie wkraczają na Grodzieńszczyznę. Kapłan prawosławny ewakuuje się. Do roku 1918 z powodu braku kapłana w świątyni nie odprawiano nabożeństw.
W styczniu 1919 r. do Hołynki przybywa kapłan rzymskokatolicki ks. Mateusz Płauszczynajtys. Ks. Mateusz dokonuje poświęcenia świątyni. W Hołynce powstaje parafia rzymskokatolicka. Latem 1919 r. ks. Mateusz wraz z majstrami i wiernymi parafii remontują kościół. W 1921 r. nowym proboszczem zostaje ks. Piotr Brzózka. W latach 1921 – 1922 do świątyni dobudowano dwie drewniane zakrystie, które później zostają otynkowane i pobielone. Kopułę cerkiewną usunięto, zamiast niej zbudowano wieżę. Kościół w parafii Hołynka otrzymał następujące wymiary: 23,5 m długości i 8,5 m szerokości. Na początku 1922 r. kościół zostaje wzbogacony o trzy ołtarze, które ufundowali: pan Bolesław Kulmaczewski, pan majątku we wsi Hołynce – główny ołtarz, III Zakon św. Franciszka – ołtarz po prawej stronie, pan Józef Kozłowski ze wsi Komisarzewo i pani Kunda ze wsi Kołakowszczyzna – ołtarz po lewej stronie. W kościele znajdują się figury św. Teresy, św. Wojciecha i św. Stanisława.
W ołtarzu głównym zostały umieszczone: figura Najświętszego Serca Pana Jezusa, wykonana z gipsu; obrazy Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus i „Ostatnia Wieczerza”, namalowane olejną farbą. Przy ołtarzu głównym na podstawkach umieszczono dwie figury: św. Piotra i św. Pawła, kupione ze składek pieniężnych całej parafii Hołynka. Prawy ołtarz pw. św. Franciszka Serafickiego posiada figurę świętego, wykonaną z gipsu. W lewym ołtarzu został umieszczony obraz Matki Boskiej Szkaplerznej. 16 lipca 1922 r. do parafii przybył ks. bp Romuald Jałbzykowski, ówczesny Sufragan Sejneński. Ksiądz Biskup dokonał konsekracji świątyni i włożył w Mensę ołtarzową relikwie świętych męczenników Donata i Bonose.
W 1925 r. proboszczem zostaje ks. Marian Szumowski, a w 1933 r. – ks. Aleksander Kowalewski. W 1936 r. kościół został pokryty blachą ocynkowaną. W czerwcu 1936 r. od uderzenia piorunu zaczął się pożar. Spaliły się plebania, dwie parafialne stodoły, domy parafian. W latach 1937 – 1938 ks. Aleksander rozpoczyna odbudowę plebanii. 26 sierpnia 1937 r. do parafii Hołynka przybywa ordynariusz diecezji ks. bp Stanisław Kostka-Łukomski i umieszcza w Mensie ołtarzowej relikwie męczenników św. Konstantyna i św. Wiktoriana. W 1938 r. do parafii zostaje skierowany nowy proboszcz ks. Władysław Krasowski, który dokończył budowę plebanii. Jednak po zajęciu Hołynki przez wojska radzieckie w 1939 r. plebania zostaje zabrana pod posterunek Wojsk Ochrony Pogranicza. W 1947 r. ks. Władysław Krasowski został aresztowany. Przebywał w więzieniu w Irkucku do 1954 r. Kościół w Hołynce w latach 1947 – 1989 nie miał kapłana. Kościół był zamknięty przez władze państwowe, kilkakrotnie od wiernych zabierano klucze od świątyni, jednak gorliwi wierni ponownie je dorabiali i modlili się w świątyni, bez względu na pieniężne kary. W 1958 r. ks. Józef Nowosadko, proboszcz parafii Teolin trzy razy odprawił Mszę św. Na każdy przyjazd do Hołynki należalo mieć pozwolenie. Te trzy Msze św. były jedynym wyjątkiem za cały okres zamknięcia kościoła.
20 grudnia 1988 r. władze państwowe zarejestrowaly parafię i dały zgodę na to, by do Hołynki dojeżdżał kapłan katolicki. Pierwszą Mszę św. w odzyskanym kościele odprawił ks. Witold Łozowicki, proboszcz parafii Teolin (Sopoćkinie) w Wigilię Bożego Narodzenia 24 grudnia 1988 r. 9 kwietnia 1989 r. ks. Łozowicki został proboszczem tej parafii. Ks. Witold kieruje pracami po odnowieniu świątyni i terenu kościelnego. Zostaje odnowione ogrodzenie wokół kościoła, a także wybudowano cztery kapliczki na uroczystość Bożego Ciała. Od 10 maja do 10 września 1990 r. trwały przebudowa wieży i remont kościoła. 16 września 1990 r. ks. bp Tadeusz Kondrusiewicz zwizytował parafię Hołynka. Ks. Biskup poświęcił pięćsetkilogramowy dzwon, wieżę oraz pomnik pomordowanym mieszkańcom parafii z lat 1939 – 1945. Autorem i głównym wykonawcą pomnika był pan Henryk Zaniewski z Grodna.